Η ανάρρωση μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος απαιτεί την κατανάλωση ορισμένων θρεπτικών συστατικών που διευκολύνουν την επούλωση και τον περιορισμό ή αποφυγή ορισμένων άλλων που μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα.
Το πρόγραμμα διατροφής που συνιστάται μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος συνήθως εξατομικεύεται για κάθε ασθενή, διότι οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά τροποποιούνται ανάλογα με παράγοντες, όπως η ηλικία και η γενικότερη κατάσταση της υγείας (π.χ. σε κάποιους ασθενείς μπορεί να χορηγηθούν μετά την επέμβαση συμπληρώματα σιδήρου και σε άλλους όχι).
Υπάρχουν όμως μερικές γενικές αρχές που ισχύουν για σχεδόν όλους τους ασθενείς που υποβάλλονται σε ολική αρθροπλαστική γόνατος ή σε ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος. Οι γενικές αρχές είναι οι εξής:
Αποφύγετε την βιταμίνη Κ. Αμέσως μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος (είτε γίνει με κλασική επέμβαση είτε είναι ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος) και για αρκετό καιρό στη συνέχεια, ο ασθενής πρέπει να λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή.
Αυτό γίνεται για να προστατεύεται από τις θρομβώσεις, ο κίνδυνος εκδήλωσης των οποίων αυξάνεται σημαντικά μετά το χειρουργείο και παραμένει αυξημένος έως ότου ο ασθενής ανακτήσει πλήρως την κινητικότητά του.
Ωστόσο η βιταμίνη Κ συμβάλλει στην θρόμβωση του αίματος, γι’ αυτό η κατανάλωσή της πρέπει να είναι περιορισμένη μετά την εγχείρηση.
Τις πρώτες εβδομάδες, λοιπόν, καλό είναι να αποφύγετε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα στη συγκεκριμένη βιταμίνη. Τέτοια τρόφιμα είναι το μπρόκολο, το κουνουπίδι, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το συκώτι, το σπανάκι, τα πράσινα φασόλια, οι φακές, η σόγια, το λάχανο και τα κρεμμύδια.
Να καταναλώνετε βιταμίνη C… Η βιταμίνη C παίζει σημαντικό ρόλο στην επούλωση των πληγών και την δημιουργία ουλώδους ιστού (ουλή), ενώ συμβάλλει στην επιδιόρθωση και τη διατήρηση των χόνδρων και των οστών.
Τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά περιέχουν βιταμίνη C, αλλά έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος οι καλύτερες επιλογές είναι τα ακτινίδια, τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, η παπάγια, οι φράουλες, ο ανανάς και το πεπόνι (περιέχουν 40-90 mg βιταμίνης C ανά 100 γρ. τροφίμου).
… αλλά προσοχή στο γκρέιπφρουτ και στο μπρόκολο. Και τα δύο περιέχουν βιταμίνη C, αλλά όπως προαναφέρθηκε το μπρόκολο περιέχει και άφθονη βιταμίνη Κ που αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης.
Αντίστοιχα, το γκρέιπφρουτ μπορεί να αλληλεπιδράσει με πάρα πολλά φάρμακα (είναι πάνω από 85), μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται και ορισμένα αντιβιοτικά. Αν, επομένως, σας αρέσει το γκρέιπφρουτ πρέπει να βεβαιωθείτε ότι είναι ασφαλές να το καταναλώσετε.
Να καταναλώνετε αρκετό ψευδάργυρο. Ο ψευδάργυρος μπορεί να τονώσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να μας προστατεύσει έως ένα βαθμό από τις επιθέσεις ιών και βακτηρίων.
Καλές πηγές του είναι το μοσχαρίσιο κρέας, οι ξηροί καρποί (ιδίως τα φιστίκια και τα κάσιους) και τα δημητριακά ολικής αλέσεως. Μία μερίδα άπαχο μοσχαρίσιο κρέας την εβδομάδα είναι αρκετή.
Μην ξεχνάτε τη βιταμίνη D, το ασβέστιο και το μαγνήσιο. Και τα τρία είναι απαραίτητα για την σωστή επούλωση των οστών έπειτα από την ολική αρθροπλαστική γόνατος, είτε είναι η κλασική είτε η ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος.
Άφθονη βιταμίνη D παρέχουν τα λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός, σκουμπρί, πέστροφα, τόνος, σαρδέλα) και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα του εμπορίου, όπως ορισμένα γαλακτοκομικά.
Τα γαλακτοκομικά είναι επίσης πολύ καλή πηγή ασβεστίου (ιδίως τα κίτρινα τυριά και το γιαούρτι), το ίδιο και οι σαρδέλες με το κόκαλο και οι ξηροί καρποί.
Μολονότι, όμως, και το μπρόκολο, οι φακές και τα φασόλια επίσης περιέχουν πολύ ασβέστιο, η κατανάλωσή τους αντενδείκνυται λόγω της βιταμίνης Κ.
Το ιχνοστοιχείο που οι περισσότεροι αμελούν είναι το μαγνήσιο, το οποίο είναι απαραίτητο για την απορρόφηση και τον μεταβολισμό του ασβεστίου, καθώς και για την μετατροπή της βιταμίνης D στην ενεργό μορφή της.
Καλές πηγές μαγνησίου είναι η μπανάνα, τα καρύδια, ορισμένα λιπαρά ψάρια (σολομός, σκουμπρί) και η μαύρη σοκολάτα.
Να τρώτε καθημερινά πρωτεΐνες. Οι καλής ποιότητας πρωτεΐνες είναι απαραίτητες για την καλή επούλωση των μυών και των οστών.
Οι πρωτεΐνες που ενδείκνυνται μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος και την ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος είναι τα ψάρια, τα πουλερικά, το άπαχο μοσχαρίσιο κρέας, τα αυγά, οι ξηροί καρποί και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Ενδεικτικό διαιτολόγιο
* Πρωινό: Δύο φέτες ψωμί ολικής αλέσεως με μαρμελάδα φράουλα ή δημητριακά με βρώμη και σταφίδες. Γάλα λίγων λιπαρών, χυμός πορτοκάλι, καφές ή τσάι.
* Μεσημεριανό: Ψητή μπριζόλα ή ψάρι, ρύζι, σαλάτα από ωμό καρότο, μπανάνα.
* Απογευματινό: Γιαούρτι με φρουτοσαλάτα και ξηρούς καρπούς ή λίγη μαύρη σοκολάτα.
* Βραδινό: Σάντουϊτς (ψωμί ολικής αλέσεως, ψητή γαλοπούλα ή κοτόπουλο, μαρούλι, τομάτα), ανανάς, γάλα λίγων λιπαρών.
https://www.healthline.com/health/total-knee-replacement-vitamins-supplements#takeaway
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23387806
https://medlineplus.gov/ency/article/002404.htm
http://www.cmaj.ca/content/suppl/2012/11/26/cmaj.120951.DC1/grape-bailey-1-at.pdf
https://en.wikipedia.org/wiki/Vitamin_C
https://www.betterbones.com/bone-nutrition/magnesium/
https://www.healthline.com/nutrition/10-foods-high-in-magnesium#section11
http://www.mills-peninsula.org/orthopedics/joint-replacement/patient/nutrition-tips/
Τσούκας Φώτης
Ορθοπεδικός Χειρουργός
Διευθυντής Ορθοπεδικής Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικών Τεχνικών (MIS)
Αρθροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής
Τηλ.: 6944 462727
E-mail: tsoukasf@yahoo.gr
www.robo-orthopedics.gr
