Υπογονιμότητα ορίζεται η αδυναμία του ζεύγους να επιτύχει κύηση που να οδηγήσει στη γέννηση ζωντανού βρέφους μετά την πάροδο ενός έτους ερωτικής επαφής χωρίς προφύλαξη.
Η υπογονιμότητα αποτελεί διαταραχή της υγείας που χρήζει αντιμετώπισης (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Εξελίσσεται σε παγκόσμια επιδημία με μεγάλες κοινωνικές συνέπειες.
Ως πρωτοπαθή υπογονιμότητα (30%) ορίζουμε την αδυναμία σύλληψης έπειτα από ένα χρόνο συχνών σεξουαλικών επαφών χωρίς αντισυλληπτική θεραπεία.
Ως δευτεροπαθή υπογονιμότητα (70%) ορίζουμε την αδυναμία να φέρει εις πέρας η γυναίκα μία φυσιολογική εγκυμοσύνη.
Λόγω κοινωνικών παραγόντων ο αριθμός των υπογόνιμων ζευγαριών έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Το ποσοστό των ζευγαριών σε αναπαραγωγική ηλικία που παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα υπογονιμότητας κυμαίνεται από 8-16% (50-80 εκατομμύρια άνθρωποι) με αυξητική τάση.
Στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι υψηλότερο και φθάνει το 20%.
Αποδίδεται στη μεγάλη συχνότητα των γυναικολογικών προβλημάτων, λόγω περιορισμένης σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των νέων και στο γεγονός ότι η γυναίκα σήμερα γίνεται μητέρα σε μεγαλύτερη ηλικία.
Για το 40% των ζευγαριών αυτών, το πρόβλημα εντοπίζεται στην γυναίκα.
Ένα 30% εντοπίζεται στον άντρα, ένα 20% ταυτόχρονα και στους δυο, ενώ στο υπόλοιπο 10% δεν εντοπίζουμε συγκεκριμένη οργανική αιτία (ανεξήγητη στειρότητα ή αγνώστου αιτιολογίας).
Ένα μεγάλο ποσοστό της ανεξήγητης στειρότητας αφορά, τις καθ’ έξιν αποβολές και τις αποτυχημένες προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης. Οφείλονται σε αφανείς διαταραχές του αμυντικού συστήματος, δηλαδή σε ανοσολογικά αίτια.
Η ενδεδειγμένη έναρξη της αντιμετώπισης ξεκινά πάντα από το γυναικολόγο για ένα σωστό, διεξοδικό και λεπτομερή έλεγχο και διάγνωση και μόνο μετά θα εφαρμόσουμε μια συμπληρωματική ψυχοσωματική θεραπευτική αγωγή με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική (βελονισμός, βοτανοθεραπεία, μόξα).
Τα τελευταία χρόνια, ο βελονισμός (τα πρώτα γραπτά κείμενα για γυναικολογικά θέματα έρχονται από το 1500 π.Χ.) εφαρμόζεται στην δυτική ιατρική ως πρωταρχική ή συμπληρωματική θεραπεία σε διάφορα γυναικολογικά προβλήματα όπως:
προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης,
σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, 
δυσμηνόρροια,
διαταραχές κύκλου όπως αμηνόρροια,
μητρορραγία,
διαταραχές σεξουαλικής επιθυμίας,
διάφορα προβλήματα εγκυμοσύνης,
αλλαγή θέσης εμβρύου,
μειωμένη παραγωγή γάλακτος.
Υπάρχουν πολλές μελέτες σχετικά με την εφαρμογή του βελονισμού για τη βελτίωση της υπογεννητικότητας στις γυναίκες, επηρεάζοντας το νευρικό και ενδοκρινολογικό σύστημα.
Ο στόχος της θεραπείας είναι:
η πρόκληση της ωορρηξίας,
η θεραπεία του συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών,
η δυσλειτουργία του άξονα υποθάλαμου – υπόφυσης – ωοθήκων,
η διαταραχή της ροής του αίματος στις αρτηρίες της μήτρας και
η εξωσωματική γονιμοποίηση.
Επιπλέον, οι μελέτες σχετικά με ανδρική υπογεννητικότητα, αναφέρουν ότι ο βελονισμός μπορεί να βοηθήσει την κινητικότητα και γενικά τη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτη ο βελονισμός βοηθά στη υπογεννητικότητα, με τους εξής μηχανισμούς :
1. Ρυθμίζει τις αναπαραγωγικές ορμόνες.
2. Αυξάνει τη ροή του αίματος προς τις ωοθήκες και επομένως έχουμε τη βελτίωση της ποιότητας του ενδομητρίου.
3. Αυξάνει την αποτελεσματικότητα της εξωσωματικής γονιμοποίησης, με λιγότερες παρενέργειες για:
α/ Πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας.
β/ Βελτίωση της ποιότητας των ωαρίων
γ/ Καλύτερη αιμάτωση του ενδομητρίου κατά την εμβρυομεταφορά.
δ/ Μείωσή του μυικού τόνου της μήτρας με αποτέλεσμα μικρότερη χρήση των γοναδοτροπινών.
ε/ Μείωση του πόνου κατά τη συλλογή των ωαρίων.
στ/ Μείωση του αγχους.
4. Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
5. Βελτιώνει τη μορφολογία, ποσότητα και κινητικότητα του σπέρματος.
ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Η διατροφή επηρεάζει τόσο πολύ τις πιθανότητες εγκυμοσύνης, ώστε τα ποσοστά επιτυχίας της είναι εφάμιλλα με αυτά της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Συνιστάται λοιπόν, πρώτα απ’ όλα η επαναφορά του βάρους σε υγιή πλαίσια με τη χρήση κατάλληλων μεθόδων.
Η διατροφή θα πρέπει να είναι ποικίλη, να περιλαμβάνει λαχανικά και όσπρια πλούσια σε σίδηρο, να αποφεύγονται τα κακής ποιότητας λιπαρά και να προτιμώνται τα πλήρη σε λιπαρά γαλακτοκομικά. Καλό είναι να μετριαστεί η καφεΐνη και το αλκοόλ, ενώ συνιστάται να υπάρχει τακτική φυσική δραστηριότητα. Συνοπτικά, οι έρευνες που πέτυχαν τη βελτίωση της υπογονιμότητας στις κατά τ’ άλλα υγιείς γυναίκες, μέσω της καλύτερης διατροφής και της αλλαγής στον τρόπο ζωής, φαίνεται ότι είναι αρκετές.
Επιπλέον, οι αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής έδειξαν να ευνοούν ζευγάρια που ήδη έχουν καταφύγει στη μέθοδο της τεχνητής γονιμοποίησης για να γίνουν γονείς.
Τόσο η διατροφή όσο και ο τρόπος ζωής της γυναίκας, είναι σημαντικοί παράγοντες που θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να εξυγιαίνονται, εάν κρίνεται ότι απειλούν την ικανότητά της για τεκνοποίηση.
ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Η γνώση της υπογονιμότητας φέρει μεγάλο φορτίο αρνητικών συναισθημάτων, ντροπής, αίσθησης ανεπάρκειας, ανικανότητας, απαισιοδοξίας και πληθώρα καταθλιπτικών συναισθημάτων.
Είναι μια μεγάλη δοκιμασία για το ζευγάρι αλλά και για τον καθένα ξεχωριστά. Το άγχος και τα καταθλιπτικά συναισθήματα είναι συνοδές συναισθηματικές καταστάσεις.
Η θεραπεία υπογονιμότητας δεν είναι όμως μόνο μια ιατρική διαδικασία, αφού ο ψυχολογικός παράγοντας επηρεάζει πολύ την έκβαση της θεραπείας. Τόσο τα καταθλιπτικά συναισθήματα όσο και το άγχος μπορούν να βάλουν εμπόδια στην αναπαραγωγική διαδικασία.
Το άγχος, η αγωνία, και οι λάθος αντιλήψεις σχετικά με το πρόβλημα θα επιβαρύνουν το ζευγάρι και είναι πιθανό να δημιουργηθούν και εντάσεις που θα εμποδίσουν την προσπάθεια τους.
Έτσι λοιπόν, θα πρέπει να υιοθετηθούν τρόποι βελτίωσης της ποιότητας ζωής και μεγιστοποίησης των δυνατοτήτων. Πλέον είναι αναγκαίο να συμπληρωθεί η εξωσωματική γονιμοποίηση και με την υποβοήθηση του ατόμου σαν ένα όλον, ώστε να μπει πιο ολοκληρωμένο και πιο υγιές στην διαδικασία αυτή.
Η ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται είτε σε ατομικό επίπεδο είτε σε ζεύγους είτε σε ομαδικό μαζί με άλλα ζευγάρια που βιώνουν αντίστοιχες καταστάσεις.
… Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο βελονισμός βελτιώνει το ποσοστό επιτυχίας της εγκυμοσύνης.”
Paulus MD, Wolfgang E., Zhang M , Strehler Ε , Εl-Danasouri I , Sterzik Τμήμα Αναπαραγωγικής Ιατρικής, Christian-Lauritzen-Institut, Ulm, Γερμανία Fertility and Sterility, τομ. 77, 4 Απριλίου 2002, Elsevier Science Κ .
ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ: ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ
Ένα από τα χαρακτηριστικά του βελονισμού είναι η παντελής έλλειψη παρενεργειών !. Επίσης δεν έχει κίνδυνο υπερδοσολογίας, ενώ σε περιπτώσεις παράλληλης συστηματικής φαρμακευτικής αγωγής ο βελονισμός φαίνεται να λειτουργεί σε συνέργεια με τα φάρμακα αυτά και όχι ανταγωνιστικά.
Ευαγγελος Μουστακάκης MD, MSc
Ιατρός, Βελονιστής
Δάσους 7, Κηφισιά
τηλ.: 210 8011118
κιν: 6938 044090
www.emoustakakis.gr
