ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ για …τα στραβά δόντια

Τι είναι ορθοδοντική;
Είναι ειδικότητα της οδοντιατρικής που ασχολείται με τη σωστή διευθέτηση των δοντιών στα οδοντικά τόξα, με τη σχέση των γνάθων, την κροταφογναθική άρθρωση καθώς επίσης και τους μύες της μάσησης. Η ορθοδοντική έχει τη δυνατότητα μετακίνησης των δοντιών στην ιδανική τους θέση.

Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν στραβά δόντια;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι  που μπορεί να προκαλέσουν ανώμαλη θέση στα δόντια. Ένα παιδί μπορεί να κληρονομήσει από τον ένα γονιό τη γνάθο η οποία να είναι πολύ μικρή και να κληρονομήσει μεγάλα δόντια από τον άλλο γονιό. Σε αυτή την περίπτωση τα δόντια στριμώχνονται και ανατέλλουν το ένα πάνω στο άλλο. Άλλα προβλήματα ορθοδοντικά μπορεί να οφείλονται σε πρόωρη απώλεια ενός παιδικού δοντιού, σε ‘κακές συνήθειες’ των παιδιών όπως η χρήση πιπίλας ,σε ατυχήματα ή τραυματισμούς, κ.α.

Τι μπορεί να προσφέρει η ορθοδοντική;
Η ορθοδοντική θεραπεία δίνει την δυνατότητα απόκτησης ενός όμορφου και υγιούς χαμόγελου σε κάθε ηλικία. Η βελτίωση της εμφάνισης ενός ατόμου αποτελεί έναν από τους στόχους της ορθοδοντικής. Το βασικό μέλημα  είναι η πολύ καλή στοματική υγιεινή με το να τοποθετεί σωστά  τα ‘στραβά’ δόντια. Τα ‘στραβά’ δόντια έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να τερηδονιστούν γιατί  εύκολα υπολείμματα τροφών παραμένουν στις επιφάνειες των δοντιών ενώ είναι δύσκολο να βουρτσισθούν σωστά τα δόντια.
Η ορθοδοντική θεραπεία φροντίζει να κατανέμονται οι μασητικές δυνάμεις στο στόμα με τέτοιο τρόπο ώστε να μην επιβαρύνονται τα δόντια, τα ούλα και το οστούν που  στηρίζει τα δόντια. Αν δεν γίνει αυτός ο καταμερισμός των δυνάμεων αυξάνεται η πιθανότητα περιοδοντικού προβλήματος στο μέλλον. Επιπλέον μερικά ορθοδοντικά προβλήματα επιβαρύνουν την κροταφογναθική άρθρωση με αποτέλεσμα  πόνο στην περιοχή  και επίμονους πονοκεφάλους . Είναι ιδιαίτερα ευχάριστο οι γονείς και ο ορθοδοντικός να παρατηρούν ένα παιδί να αποκτά σταδιακά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση καθώς τα δόντια και τα χείλη του αποκτούν τη σωστή θέση στο πρόσωπο.

Πως μπορεί να μάθουμε αν το παιδί  χρειάζεται ορθοδοντική θεραπεία;
Στριμωγμένα δόντια, δόντια με μεγάλα κενά μεταξύ τους, δόντια που ‘πετάνε’ προς τα έξω και κάποιες φορές στοματική αναπνοή η ούλα που ματώνουν αποτελούν σημάδια που δηλώνουν ότι κάτι δε πάει καλά.
Αν τα δόντια δεν συγκλείνουν σωστά  ή όταν κάποιο από τα επάνω δόντια βρίσκονται μέσα από τα κάτω δόντια όταν το παιδί κλείνει το στόμα τότε η ορθοδοντική θεραπεία είναι αναγκαία. Επίσης αν τα μπροστινά δόντια δεν ακουμπάνε μεταξύ τους τη στιγμή που τα πίσω δόντια βρίσκονται σε επαφή,….αν το παιδί δε μπορεί να μασήσει σωστά,…αν δε μπορεί να κόψει τη τροφή με τα μπροστινά δόντια,…αν τα χείλη του δεν έρχονται σε επαφή άνετα,….αν το στόμα του παιδιού είναι συνήθως ανοιχτό,…η αν αναπνέει από  το στόμα αντί από τη μύτη – αυτές είναι περιπτώσεις που υποδεικνύουν την ανάγκη ορθοδοντικής θεραπείας.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία έναρξης ορθοδοντικής θεραπείας;
Κατάλληλη  ηλικία επίσκεψης στον ορθοδοντικό είναι η ηλικία των 6-8 ετών προκειμένου να προσδιορισθεί η ύπαρξη ή όχι προβλήματος, η σοβαρότητα του προβλήματος καθώς και ο κατάλληλος χρόνος διόρθωσης αυτού.  Υπάρχουν προβλήματα που επιβάλλεται να διορθωθούν αμέσως μόλις εντοπισθούν γιατί μπορεί να αποτελέσουν αιτία σοβαρότερων και δυσεπίλυτων ορθοδοντικών προβλημάτων.
Άλλες φορές είναι καλύτερα να περιμένουμε και να ξεκινήσουμε τη θεραπεία αργότερα αφού το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο είτε αρχίσει άμεσα είτε αργότερα. Είναι σημαντικό μερικές φορές να καθυστερούμε την έναρξη της θεραπείας αφού ο τελικός στόχος  είναι το καλύτερο  αισθητικό και λειτουργικό αποτέλεσμα στο συντομότερο δυνατόν χρονικό διάστημα.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς είναι ότι δεν πρέπει τα παιδιά τους να αλλάξουν όλα τα παιδικά  δόντια προκειμένου  να αρχίσουν την ορθοδοντική θεραπεία.
Η άποψη αυτή είναι λανθασμένη και κάνει την ορθοδοντική θεραπεία πιο δύσκολη, με αυξημένη πιθανότητα εξαγωγής μονίμων δοντιών για διόρθωση του προβλήματος.

Τι κάνει ο ορθοδοντικός στο πρώτο ραντεβού με το παιδί;
Θα ζητηθεί από τους γονείς να συμπληρώσουν ένα ιατρικό ιστορικό για τα παιδιά τους ενώ ο ορθοδοντικός θα εξετάσει τα δόντια, τα χείλη , τους μύες του  προσώπου και την άρθρωση του παιδιού. Τις περισσότερες φορές ο ορθοδοντικός είναι σε θέση από την πρώτη εξέταση να ενημερώσει τους γονείς για την ύπαρξη η όχι προβλήματος καθώς και τον κατάλληλο χρόνο διόρθωσης αυτού. Συχνά πρίν ο ορθοδοντικός παρουσιάσει το σχέδιο θεραπείας στους γονείς και στο παιδί θα πρέπει να γίνουν δυο ακτινογραφίες, μια πανοραμική και μια πλάγια κεφαλομετρική.
Η πανοραμική ακτινογραφία δίνει πληροφορίες για τον αριθμό των δοντιών  του παιδιού, την φυσιολογική η όχι μορφολογία τους, την κατασταση του οστού των γνάθων και άλλα ανατομικά σημεία που ενδιαφέρουν τον ορθοδοντικό. Η κεφαλομετρική ακτινογραφίες μας δίνει πληροφορίες για τη σκελετική ανάπτυξη της κεφαλής του παιδιού.
Πριν την έναρξη της θεραπείας λαμβάνονται αρχικά αποτυπώματα και φωτογραφίες προκείμενου να καταγράψουμε τα προβλήματα πριν τη θεραπεία καθώς και την πρόοδο κατά τη διάρκεια αυτής.
Τα διαγνωστικά αυτά βοηθήματα παίρνονται πάγια για κάθε παιδί και αποτελούν το προσωπικό τους αρχείο.

Ποτέ γίνονται εξαγωγές μόνιμων δοντιών;
Τις περισσότερες φορές δεν είναι απαραίτητο να γίνουν εξαγωγές μονίμων δοντιών. Οι πιθανότητες ελαχιστοποιούνται όταν η έναρξη της ορθοδοντικής γίνεται στην κατάλληλη ηλικία για το κάθε παιδί.

Τι είδους ‘σιδεράκια’ θα βάλει το παιδί σας;
Υπάρχουν τα κινητά μηχανήματα γνωστά ως ‘μασελάκια’ τα οποία έχουν στόχο να διορθώσουν περιορισμένα προβλήματα. Υπάρχουν και τα ακίνητα μηχανήματα γνωστά ως ‘σιδεράκια’ τα οποία έχουν την ικανότητα να τοποθετήσουν το κάθε δόντι  στη σωστή  θέση στο στόμα και να διορθώσουν και τη σύγκλειση του παιδιού. Τα σιδεράκια μπορεί να είναι μεταλλικά ή κεραμικά. Τα κεραμικά υπερτερούν των μεταλλικών στο θέμα της αισθητικής και γιαυτό προτιμούνται.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τοποθετούνται τα μηχανήματα με τον σωστό τρόπο στα δόντια του παιδιού προκειμένου να επιτύχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα στο μικρότερο δυνατόν χρόνο.
Προκειμένου να τοποθετηθούν τα σιδεράκια θα χρειασθούν 3-4 επισκέψεις τον πρώτο μήνα ενώ στη συνέχεια οι επισκέψεις γίνονται κάθε 4-5 εβδομάδες.

Ποια είναι η συνήθης διάρκεια μιας ορθοδοντικής θεραπείας;
Εξαρτάται από το μέγεθος του προβλήματος, την ηλικία, την ανταπόκριση των δοντιών και γνάθων στην θεραπεία και τη συνεργασία του ασθενούς. Ωστόσο μια πλήρης θεραπεία που αφορά διόρθωση αισθητικού και λειτουργικού προβλήματος διαρκεί συνήθως 18-24 μήνες.

Τι πρέπει να κάνει το παιδί για να επιτευχθεί τέλειο   ορθοδοντικό αποτέλεσμα;
Η επιτυχία μιας ορθοδοντικής θεραπείας  δεν εξαρτάται μόνο από τον ορθοδοντικό αλλά και από το παιδί . Στις υποχρεώσεις του παιδιού είναι να προσέχει τον τρόπο και τις τροφές που τρώει προκειμένου να μην ξεκολλάνε τα σιδεράκια  γεγονός που θα οδηγήσει σε καθυστέρηση της θεραπείας. Επίσης όταν ζητηθεί να χρησιμοποιεί κάποιους μηχανισμούς  πρέπει να γίνεται με ακρίβεια  και να κάνει σωστή χρήση αυτών προκειμένου να επιτευχθεί το ιδανικό αποτέλεσμα.
Η σωστή στοματική υγιεινή δηλαδή το σωστό και τακτικό βούρτσισμα είναι μεγάλης σημασίας κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας.

Μπορούν να κάνουν ορθοδοντική και οι ενήλικες;
Φυσικά. η  απόκτηση ενός όμορφου και υγιούς χαμόγελου αφορά όλες τις ηλικίες. Όλο και πιο πολλοί ενήλικες επιδιώκουν ορθοδοντική θεραπεία για καλύτερη μασητική λειτουργία και αισθητική. Οι σύγχρονοι μηχανισμοί είναι αισθητικά  αποδεκτοί – διαφανή σιδεράκια- και πιο αποδοτικοί δίνοντας τη δυνατότητα γρήγορης θεραπείας σε άτομα κάθε ηλικίας. Προσοχή πρέπει να δοθεί σε περιπτώσεις ορθοδοντικής θεραπείας ενηλίκων  στα συνήθη προβλήματα στα ούλα και στο οστούν που στηρίζουν τα δόντια, προβλήματα που παρουσιάζονται συχνά στις ηλικίες αυτές. Στενή συνεργασία με τον οδοντίατρο ή τον περιοδοντόλογο του ασθενή είναι απαραίτητη προκειμένου να ξεκινήσει και να ολοκληρωθεί επιτυχώς η ορθοδοντική θεραπεία.

Μαρίνα Γ. Λάσκαρη
Ορθοδοντικός,
ΜSc. Πανεπιστημίου Βοστώνης, ΗΠΑ
Χειμάρας  15 & Αγ. Σαράντα, Νέα Ερυθραία
τηλ: 210 8077455
Κιν.:6944 358261
http://www.marinalaskari.gr