Τι πρέπει να προσέχουμε στο στόμα μας και πότε επιβάλλεται να γίνεται έλεγχος από τον Στοματολόγο
Το στόμα αποτελεί ένα από τα πιο εύκολα προσβάσιμα όργανα του σώματός μας, με την έννοια ότι ο καθένας μπορεί σχετικά άμεσα να αντιληφθεί κάποια δυσλειτουργία σε αυτό και, σε γενικές γραμμές, να κάνει μία πρόχειρη εξέταση του προβλήματος.
Ταυτόχρονα, εκτός από τις ποικίλες παθολογικές καταστάσεις που εντοπίζονται αποκλειστικά σε αυτήν, η στοματική κοιλότητα αποτελεί και ένα πεδίο εκδήλωσης πολλών γενικότερων ασθενειών του σώματος, οι οποίες μάλιστα πολλές φορές εμφανίζουν στο στόμα τα πρώτα σημάδια τους.
Ο σκοπός λοιπόν του συγκεκριμένου άρθρου είναι να αποτελέσει ένα είδος συνοπτικού οδηγού αναφοράς, με τη λιγότερη δυνατή επιστημονική ορολογία, σχετικά με τα διάφορα, όχι και τόσο προφανή, σημεία και συμπτώματα και τον συνδυασμό αυτών, που θα πρέπει να αξιολογήσουμε με προσοχή στο στόμα μας.
Η εξειδίκευση της Οδοντιατρικής η οποία ασχολείται ακριβώς με όλες τις παθολογικές καταστάσεις που εμφανίζονται στο στόμα ονομάζεται Στοματολογία και ο αντίστοιχος ιατρός Στοματολόγος.
ΑΦΘΕΣ. Είναι μικρές πληγές που εμφανίζονται στο στόμα αφού προηγηθεί ένα αίσθημα καψίματος στην περιοχή. Είναι επώδυνες και διαρκούν περίπου μία εβδομάδα. Ο αριθμός τους είναι συνήθως 1-5, ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις το μέγεθός τους μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Η αιτία εμφάνισής τους γενικά είναι άγνωστη, υπάρχουν όμως ενοχοποιητικοί παράγοντες, διαφορετικοί σε κάθε άνθρωπο, όπως η κληρονομικότητα, κάποιες τροφές ή φάρμακα, το έντονο στρες, ο έμμηνος κύκλος, η αναιμία κ.ά.
Πολλοί ασθενείς, συνηθίζουν να χαρακτηρίζουν ως άφθα την οποιαδήποτε επώδυνη μεταβολή παρατηρούν στο στόμα τους. Υπάρχουν όμως αρκετές παθολογικές καταστάσεις (κάποιες από αυτές, δε, ιδιαιτέρως σοβαρές) που στο άπειρο μάτι εμφανίζουν τα χαρακτηριστικά των αφθών, ενώ στην πραγματικότητα υποκρύπτουν κάτι άλλο.
Έτσι, όταν υπάρχει στο στόμα κάποια πληγή που δεν κλείνει για μεγάλο διάστημα (αυτή είναι και η συχνότερη μορφή με την οποία εμφανίζεται ο καρκίνος του στόματος), που συνδυάζεται με αντίστοιχες πληγές στα μάτια και τα γεννητικά όργανα ή με προβλήματα από το γαστρεντερικό ή, τέλος, κάποια πληγή που συνοδεύεται από γενικότερη αδυναμία και κατάπτωση του οργανισμού, πρέπει να ζητήσουμε στοματολογική εξέταση.
ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ. Εάν παρατηρήσουμε σε οποιοδήποτε σημείο του στόματός μας κάποια λευκή, μη αποκολλώμενη περιοχή, η οποία δεν υπήρχε στο παρελθόν, πρέπει να εξεταστούμε από στοματολόγο, καθώς υπάρχει περίπτωση να αποτελεί αρχόμενη προκαρκινική κατάσταση. Ειδικά οι καπνιστές ή, ακόμα περισσότερο, καπνιστές που καταναλώνουν ταυτόχρονα οινοπνευματώδη ποτά, πρέπει όχι μόνο να εξετάζονται όταν υπάρχει κάποια ένδειξη αλλά και προληπτικά, σε εξαμηνιαία βάση, έτσι ώστε να ανιχνεύονται εγκαίρως και να αντιμετωπίζονται καταλλήλως αντίστοιχες επικίνδυνες καταστάσεις
ΟΓΚΙΔΙΑ. Είναι προφανές ότι εάν αντιληφθούμε κάποιο ογκίδιο στο στόμα μας πρέπει να ζητήσουμε στοματολογική εξέταση. Δεν χρειάζεται καταρχάς ανησυχία, γιατί στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για καλοήθη αντιδραστικά ογκίδια που με την κατάλληλη αφαίρεση αντιμετωπίζονται οριστικά.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οφείλουν τη δημιουργία τους σε ιούς όπως ο HPV, χωρίς όμως και πάλι να υπάρχει ο βαθμός ανησυχίας που χαρακτηρίζει την ανίχνευση αντίστοιχων ιών στα γεννητικά όργανα.
ΞΗΡΟΣΤΟΜΙΑ. Η μειωμένη παραγωγή σάλιου μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως φάρμακα, στρες, ηλικία κ.α. Όταν όμως συνδυάζεται με ξηροφθαλμία και αίσθηση «κόκκων άμμου» στο μάτι ή και με ρευματοειδή αρθρίτιδα, πρέπει να διερευνάται η πιθανότητα ύπαρξης συνδρόμου Sjogren.
ΚΗΛΙΔΕΣ. Η ανίχνευση, μελανών κυρίως, κηλίδων στο στόμα (εφηλίδες-σπίλοι) δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, τις περισσότερες φορές, δε, είναι χρόνιες καταστάσεις που δεν εμπνέουν ανησυχία, όπως ακριβώς οι αντίστοιχες «ελιές» του δέρματος. Στις περιπτώσεις όμως που κάποια από αυτές τις κηλίδες αιμορραγεί, γίνεται επώδυνη, μεταβάλλεται άναρχα σε μέγεθος ή πολλαπλασιάζεται, πρέπει να ελεγχθεί.
ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ. Αιμορραγία στο στόμα προέρχεται στην πλειονότητα των περιπτώσεων από τα ούλα και είναι ένδειξη ουλίτιδας, συνήθως δε, γίνεται αντιληπτή το πρωί ως κατάλοιπο από το βραδινό βούρτσισμα. Φυσικά και από μόνη της αποτελεί λόγο θεραπείας των ούλων, σε περίπτωση όμως που είναι ιδιαίτερα έντονη ή και αυτόματη και συνοδεύεται από γενικότερα φαινόμενα κακουχίας και πτώσης της άμυνας του οργανισμού, πρέπει να διερευνάται άμεσα η πιθανότητα συνολικότερου προβλήματος.
ΚΑΚΟΣΜΙΑ. Η κακοσμία, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90%, οφείλεται στα δόντια και συγκεκριμένα,σε πλημμελή περιποίηση αυτών. Άλλες αιτίες κακοσμίας είναι η ύπαρξη αυλάκων στην επιφάνεια της γλώσσας, μέσα στις οποίες μαζεύονται και λιμνάζουν μικρόβια και υπολείμματα τροφών τα οποία δεν καθαρίζονται κατάλληλα, οι πυώδεις αμυγδαλές και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
ΚΑΥΣΑΛΓΙΑ-ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ. Οι καταστάσεις αυτές, τις περισσότερες φορές οφείλονται σε υπερβολικό άγχος από την πλευρά του ασθενούς ή στη λήψη συγκεκριμένης κατηγορίας φαρμάκων. Πάντως, σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται σχολαστική κλινική εξέταση και οι κατάλληλες βιοχημικές εξετάσεις, έτσι ώστε να αποκλειστούν κάποιες λιγότερο συχνές παθολογικές αιτίες.
Είναι επιβεβλημένο, καθένας από εμάς όταν διαπιστώνει κάτι στο στόμα του το οποίο χρήζει στοματολογικής εξετάσεως, να προσφύγει άμεσα στον στοματολόγο για έλεγχο. Είναι όμως εξίσου επιβεβλημένο να διατηρήσει την ψυχραιμία του και να μην ανατρέξει στο διαδίκτυο με τα συμπτώματα που υποκειμενικά αντιλαμβάνεται και την εικόνα που με τη δική του οπτική γωνία ερμηνεύει,εκβιάζοντας μια πρώτη διάγνωση, καθώς το μόνο που θα αποκομίσει από αυτό είναι συνήθως μια ψευδώς θετική ή ψευδώς αρνητική απάντηση.
Για τον λόγο αυτό, τα στοματολογικά νοσήματα που περιγράφονται ενημερωτικά στο άρθρο αυτό, δεν συνοδεύονται από αντίστοιχες φωτογραφίες.
Δρ Αθανάσιος Σπ. Ζακόπουλος
Χειρ. Οδοντιάτρος-Στοματολόγος
Υποδιευθυντής Οδοντιατρικού Κέντρου Τ.Υ.Π.Ε.Τ.
Ιατρείο: Μιχαλακοπούλου 179, Αμπελόκηποι
Τηλ: 210 7718464
E-mail: ath_zak@yahoo.gr
www.stomatologiko-iatreio.gr
