To 1911 για πρώτη φορά ο ψυχίατρος Bleyler χρησιμοποιεί τον όρο «αυτισμός», που προέκυψε από την ελληνική λέξη «εαυτός», για να δείξει την απώλεια επαφής με την πραγματικότητα και μια αδυναμία επικοινωνίας.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά μειονεκτήματα των αυτιστικών είναι να κατανοήσουν τον κόσμο μέσα στον οποίο ζουν και να επικοινωνήσουν μαζί του.
Τα περισσότερα αυτιστικά άτομα είναι αδύνατο ή πολύ δύσκολο να μιλήσουν, αλλά και αυτά που μιλούν συχνά δε καταλαβαίνουν για ποιο πράγμα μιλούν οι άνθρωποι ή γιατί μιλούν μεταξύ τους. Ακόμη είναι πολύ δύσκολο ή αδύνατο να σκεφτούν λογικά, να δημιουργήσουν κοινωνικές σχέσεις, να αναπτύξουν ευαισθησίες κα συναισθηματικές αντιδράσεις και να αποκτήσουν επαγγελματικές δεξιότητες.
Στον αυτισμό έχουμε ουσιαστικά δύο περιπτώσεις. Στη μεν μια υπάρχει λόγος , ενώ στην άλλη υπάρχει εκπομπή του λόγου, ο οποίος είναι ήδη παθολογικός. Στη περίπτωση του αυτισμού όπου δεν υπάρχει λόγος, σίγουρα δεν έχουν αναπτυχθεί κάποιοι λειτουργικής φύσεως μηχανισμοί, οι οποίοι και δίνουν το έναυσμα της ενάρξεως του λόγου.
Η αυτιστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από έντονα διαταραγμένη κοινωνική διαντίδραση και επικοινωνία και από έντονες περιορισμένες δραστηριότητες και ενδιαφέροντα.
Τα αυτιστικά παιδιά φαίνονται να μην έχουν αναπτύξει την ικανότητα να κάνουν δεσμό με τους γονείς τους. Ανάλογα με το βαθμό της διαταραχής μπορεί να δείχνουν κάποια διαντίδραση ή να είναι αποσυρμένα, μερικές φορές εντελώς αποκομμένα από το περιβάλλον. Στις κοινωνικές επαφές δεν συμμετέχουν, δεν κάνουν σχέσεις με συνομηλίκους.
Οι κλασικές αναφορές στα αυτιστικά παιδιά συμφωνούν και αναγνωρίζουν την έλλειψη ενδιαφέροντος των ατόμων αυτών για τα αντικείμενα. Τα παιδιά αυτά έλκονται από στοιχεία της φύσης: νερό, φως, αέρα, φωτιά κ.α. Υπάρχει συγγένεια ανάμεσα σ’ αυτά τα εξωτερικά στοιχεία και τη συμπεριφορά ή τη προσωπική στάση του αυτιστικού παιδιού.
Όσον αφορά τα σωματικά χαρακτηριστικά τα αυτιστικά παιδιά όταν γεννιούνται δεν παρουσιάζουν παθολογικά προβλήματα. Ως προς το βάρος και το ύψος αναπτύσσονται κανονικά. Τα αισθητήρια όργανα δε παρουσιάζουν ελαττώματα. Το σώμα των περισσότερων παρουσιάζει μια λειτουργική δυσκαμψία και προβλήματα στον κινητικό συντονισμό ενώ παρουσιάζουν μεγαλύτερη συχνότητα στις επιληπτικές κρίσεις από τα παιδιά που δεν έχουν αυτισμό.
Το βλέμμα των αυτιστικών παιδιών διαφέρει από αυτό των ψυχωσικών. Βλέμμα ακίνητο, χωρίς όμως να είναι κενό, γεμάτο αξιοπρέπεια.
Το αυτιστικό παιδί κατά κανόνα δε θέλει να γνωρίζει τίποτα για το έξω. Μερικά παιδιά συχνά επικοινωνούν με ορισμένα άτομα μέσα από ένα παιχνίδι επιλεκτικής επικοινωνίας. Όλα στο παιδί είναι εκλεκτικά.
Ακόμη τα άτομα με αυτιστική διαταραχή μπορεί να είναι υπερκινητικά, να παρουσιάζουν διάσπαση προσοχής, παρορμητικότητα, επιθετικότητα, εκρήξεις θυμού, να χτυπούν το κεφάλι τους στον τοίχο, να κουνιούνται ρυθμικά, να έχουν στερεοτυπίες.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
– Ακραία απομόνωση από το ανθρώπινο περιβάλλον
– Καταναγκαστική τάση να διατηρεί τα αντικείμενα στο χώρο του χωρίς τη παραμικρή αλλαγή
– Καθυστέρηση της ανάπτυξης γλωσσικών ικανοτήτων
– Μειωμένη διανοητική ικανότητα
– Ηχολαλία
– Ενδιαφέρονται για ορισμένους ήχους, ρυθμούς, μουσικές
– Εκρήξεις οργής, θυμού, πείσματος, ενούρησης
– Κινούνται στερεότυπα και μονότονα
– Τρέχουν άσκοπα και αλλάζουν συχνά θέση στο χώρο
– Αποφεύγουν την επαφή με τα μάτια
– Η μνήμη τους είναι ασθενική
– Αρνούνται τη τροφή ή προτιμούν μόνο ορισμένα είδη
– Επηρεάζονται ψυχολογικά από φυσικά φαινόμενα
– Παρουσιάζουν τάση επιδεικτικού αυνανισμού
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί και έχουν ερευνήσει τη συγκεκριμένη πάθηση , δε μπορούμε να κάνουμε λόγο για ενιαίο παθολογικό μηχανισμό και για συγκεκριμένη αιτία. Η αιτιολογία δεν έχει διαλευκανθεί επαρκώς με συνέπεια να δυσχεραίνεται η αντιμετώπιση και η αποτελεσματική θεραπεία. Κατά καιρούς διατυπωθεί, όσον αφορά την αιτιολογία, διάφορες υποθέσεις. Οι περισσότερες απ’ αυτές τεκμηριώνονται ερευνητικά. Οι πιο χαρακτηριστικές αιτίες είναι η κληρονομικότητα ή και άλλες γενετικές ανωμαλίες, οι εγκεφαλικές βλάβες, τραυματισμοί-ασθένειες των γονέων, βιοχημικά αίτια, χρωμοσωμικές ανωμαλίες, ψυχογενή αίτια.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Κατά των Waters για τη θεραπεία του αυτιστικού συνδρόμου έχουν εφαρμοστεί θεραπευτικές μέθοδοι που χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες. Στις μεθόδους που στοχεύουν στην αποκατάσταση των διαταραχών αντίληψης και επεξεργασίας των πληροφοριών και σε εκείνες που σκοπό έχουν να αναπτύξουν στα αυτιστικά παιδιά ικανότητες και γνώσεις, ώστε να καθίστανται ικανά να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του περιβάλλοντος και να προσαρμόζονται σ’ αυτό. Όμως, όλες σχεδόν οι μέθοδοι θεραπείας επιδιώκουν συγχρόνως και τους δύο στόχους, δηλαδή την επίτευξη αισθητηριακής ολοκλήρωσης ( ανάπτυξη της αντίληψης-συνοχή, απαρτίωση) και απόκτηση γνώσεων και εμπειριών. Για την θεραπεία του αυτισμού( τροποποίηση- απόκτηση νέων συμπεριφορών) χρησιμοποιούνται περισσότερο τεχνικές που αφορούν την συμπεριφορά. Στις θεραπευτικές διαδικασίες συμμετέχουν ενεργά και οι γονείς του αυτιστικού παιδιού. Απαραίτητη κρίνεται και η συμβουλευτική γονέων.
Πιο συγκεκριμένα εφαρμόζονται:
– Η ψυχοδυναμική κατεύθυνση θεραπείας του αυτιστικού παιδιού
– Η συμπεριφοριστική κατεύθυνση θεραπείας του παιδιού
– Η φαρμακοθεραπεία
– Η θεραπεία του αυτισμού με τη μέθοδο του σφιχταγκαλιάσματος
– Η θεραπεία του αυτισμού με τη συμβολή των ζωών
– Θεραπεία με αισθητηριακή ολοκλήρωση
– Μουσικοθεραπεία
– Θεραπεία με μάθηση
Αναστασία Μισκεδάκη
Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
Γνωσιακή Αναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Κλινική Κοινωνική Λειτουργός
τηλ: 6978 366054
e-mail: natmisk@yahoo.gr
