Το παράτριμμα ή δερματίτιδα εκ σπαργάνων αποτελεί την πιο συχνή ερεθιστική δερματίτιδα επαφής στη βρεφική ηλικία , αφού σχεδόν κάθε βρέφος θα εμφανίσει έστω & μία φορά στη ζωή του τη συγκεκριμένη αλλοίωση. Εντοπίζεται στη γεννητική & περιγεννητική χώρα (περιοχή σπαργάνων) & χαρακτηρίζεται από ερύθημα, διαβρώσεις, ερυθρά σπυράκια ή σπυράκια που περιέχουν πύον, ερυθηματώδεις στίλβουσες πλάκες, απολέπιση, φυσαλίδες & σε παραμελημένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν ελκώσεις. Συνοδεύεται από αίσθημα καύσου, τσούξιμο, πόνο ή κνησμό, συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσουν έντονη ανησυχία & ευερεθιστότητα στο βρέφος.
Πρωταρχικό αίτιο δημιουργίας της δερματίτιδας αποτελεί η διαταραχή του δερματικού φραγμού στην περιοχή. Λόγω της ανατομικών συνθηκών στην περιοχή των πτυχών παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας τοπικά, αυξημένη υγρασία που οδηγεί σε διαβροχή του υποκείμενου δέρματος, ενώ ερεθιστικές ουσίες από τα ούρα & τα κόπρανα (αμμωνία, πρωτεολυτικά ένζυμα)
μεταβάλλουν το pH της περιοχής & διασπούν τα λιπίδια & τις πρωτείνες της κεράτινης στιβάδας. Επιπρόσθετα η τριβή & οι συνθήκες κλειστής περίδεσης επιβαρύνουν τον ήδη διαταραγμένο δερματικό φραγμό. Συχνά παρατηρείται επιμόλυνση απο μικρόβια ή μύκητες (π.χ. Candida).
Ο ακρογωνιαίος λίθος στην αντιμετώπιση είναι ο τακτικός καθαρισμός & στέγνωμα της πάσχουσας περιοχής. Ιδανικά το βρέφος θα πρέπει να αλλάζει πάνες κάθε 3 περίπου ώρες & φυσικά κάθε φορά μετά την ούρηση ή την αφόδευση. Συνιστάται πλύσιμο με ήπιο καθαριστικό ή με σκέτο νερό, ξέπλυμα με νερό & καλό στέγνωμα της περιοχής (ειδικά στις πτυχές). Καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση μωρομάντηλων, γιατί τα συστατικά τους μπορεί να ερεθίσουν το ευαίσθητο δέρμα της περιοχής. Όταν αυτό δεν είναι δυνατόν (π.χ. σε εξωτερικούς χώρους), αφού καθαριστεί η περιοχή με μωρομάντηλο, στη συνέχεια πρέπει να καθαριστεί η περιοχή με νερό, ώστε να απομακρυνθούν τυχόν ερεθιστικές ουσίες. Ο καθαρισμός να γίνεται με φορά προς τον πρωκτό & όχι αντίθετα.
Η χρήση ειδικής κρέμας φραγμού (π.χ. με οξείδιο ψευδαργύρου) μειώνει τη φλεγμονή, ενώ παράλληλα καταπραϋνει & προφυλάσσει το δέρμα απο περαιτέρω διάβρωση. Αν υπάρχει συνοδός επιμόλυνση, ο δερματολόγος θα χορηγήσει το κατάλληλο τοπικό σκεύασμα. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί η χορήγηση τοπικού κορτικοειδούς για βραχύ χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τις οδηγίες του δερματολόγου. Τέλος, πριν τη χρήση νέας πάνας πάντα ελέγχουμε την περιοχή, ώστε να είναι τελείως στεγνή (στεγνώνουμε ταμποναριστά, αποφεύγοντας την τριβή). Χρησιμοποιούμε υλικά που επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει & αποφεύγουμε τη χρήση συνθετικών, latex καθώς & προΪόντων που περιέχουν αρωματικές ουσίες. Σε συχνές υποτροπές & εφόσον τηρούνται οι σωστές συνθήκες υγιεινής επιβάλλεται περαιτέρω δερματολογικός έλεγχος υποκείμενης πάθησης ή δερματοπάθειας, ενώ συχνά απαιτείται αλλαγή διατροφής στο βρέφος, ώστε να αποφευχθεί η αύξηση της οξύτητας των κοπράνων.
Αικατερίνη Δ. Νεάρχου
Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Έβρου 3 & Λ. Μαραθώνος, Γέρακας
τηλ: 210 6611213
Κιν: 6973 354545
Email: knv@dermatica.gr
