Η συστηματική γυμναστική για την αποκατάσταση της δύναμης και της κινητικότητας μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι πολύ σημαντική για την ομαλή επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητές σας.
Μετά την επέμβαση το πιθανότερο είναι πως θα αισθάνεστε λιγότερο πόνο και θα έχετε καλύτερη κινητικότητα στην άρρωστη άρθρωση, απ’ ό,τι πριν χειρουργηθείτε. Για να ολοκληρωθεί, όμως, ομαλά η ανάρρωσή σας και να διατηρηθεί το καλό αποτέλεσμα, είναι απαραίτητο ένα καλοσχεδιασμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, που συμπεριλαμβάνει φυσικοθεραπεία.
Με τις κατάλληλες ασκήσεις που θα σας δείξει ο φυσικοθεραπευτής θα μπορέσετε σύντομα μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος να περπατάτε άνετα και θα επιστρέψετε πιο γρήγορα στις καθημερινές δραστηριότητές σας.
Αμέσως μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος
Η φυσικοθεραπεία συνήθως αρχίζει την ίδια ημέρα που γίνεται και η ολική αρθροπλαστική γόνατος, είτε είναι κλασική είτε ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος. Συνήθως η εγχείρηση γίνεται το πρωί και η φυσικοθεραπεία αρχίζει το απόγευμα, εκτός κι αν δώσει εντολή ο γιατρός να καθυστερήσει.
Ένας φυσικοθεραπευτής θα σας επισκεφθεί στον θάλαμο νοσηλείας και θα σας δείξει μερικές ασκήσεις που πρέπει να αρχίσετε αμέσως. Ασφαλώς θα έχετε φρέσκα ράμματα και θα σκέφτεστε την τεχνητή άρθρωσή σας, αλλά οι ασκήσεις που σας προτείνει είναι ασφαλείς και ειδικά σχεδιασμένες ώστε:
* Να δυναμώσει το χειρουργημένο πόδι.
* Να αποκατασταθεί η κινητικότητα του γόνατος.
* Να βαδίσετε με το νέο γόνατο.
Η άμεση κινητοποίηση του χειρουργημένου γόνατος είναι απαραίτητη για να περιοριστεί στο ελάχιστο η δυσκαμψία, ο πόνος και το πρήξιμο, καθώς και για να ελαττωθεί η ανάπτυξη ουλώδους ιστού.
Το πρόγραμμα των ασκήσεων
Οι ασκήσεις που συνιστώνται μετά την κλασική ολική αρθροπλαστική γόνατος και την ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος δεν είναι δύσκολες ούτε κοπιώδεις, αλλά δυναμώνουν τους μυς και τους υποστηρικτικούς ιστούς της άρθρωσης.
Απώτερος στόχος είναι να γυμνάζεστε 20-30 λεπτά κάθε φορά, δύο ή τρεις φορές την ημέρα. Πρέπει επίσης να περπατάτε για 30 λεπτά τη φορά, τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα.
Στους χρόνους αυτούς, όμως, δεν θα φτάσετε αμέσως μετά την ολική ή την ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος. Αυτό θα γίνει σταδιακά, με το πέρασμα των ημερών από την επέμβαση.
Στη συνέχεια παρατίθεται ένα ενδεικτικό πρόγραμμα γυμναστικής για τις πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες.
Ημέρα 1η: Στη διάρκεια της μετεγχειρητικής νοσηλείας σας στο νοσοκομείο, ένας φυσικοθεραπευτής θα έρθει στον θάλαμό σας για να σας δείξει πως πρέπει να σηκώνεστε από το κρεβάτι και πως να στηρίζεστε στο χειρουργημένο γόνατο. Είναι επίσης πιθανό να σας καθοδηγήσει στο να κάνετε τα πρώτα βήματά σας στηριζόμενοι στον ίδιο ή σε ένα «πι».
Αυτές τις πρώτες ημέρες λογικά θα φοράτε κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης, οι οποίες διατηρούν την κυκλοφορία του αίματος και εμποδίζουν τη θρόμβωση λόγω της μειωμένης κινητικότητας. Οι κάλτσες δεν πρέπει να σας εμποδίζουν να κινήσετε τα πόδια σας. Να ξέρετε πως θα υπάρχει κάποιος πόνος, πρήξιμο και μελανιά στο πόδι σας, αλλά αυτά είναι φυσιολογικά.
Ο φυσικοθεραπευτής θα σας δείξει επίσης μερικές ασκήσεις που πρέπει να κάνετε ξαπλωμένοι ή καθιστοί στο κρεβάτι σας. Το ακριβές πρόγραμμα των ασκήσεων θα το προσαρμόσει σε κάθε ασθενή ξεχωριστά.
Μία άσκηση που μπορεί να σας συστήσει είναι να είστε ξαπλωμένοι ανάσκελα, με τεντωμένα πόδια, και να σφίγγετε τους μυς στους μηρούς σας. Πρέπει να κρατάτε το σφίξιμο για 5-10 δευτερόλεπτα, ύστερα να χαλαρώνετε και να επαναλαμβάνετε συνολικά 10 φορές.
Μία άλλη πιθανή άσκηση, στην ίδια θέση στο κρεβάτι, είναι να ανεβοκατεβάζετε τον άκρο πόδα από τον αστράγαλο (δηλαδή να ωθείτε τα δάκτυλα των ποδιών και το κουντεπιέ προς τα πάνω). Να κάνετε 20 επαναλήψεις στη σειρά. Η άσκηση αυτή συνιστάται για πρόληψη των θρομβώσεων.
Ημέρα 2η: Την επομένη ημέρα από την ολική ή την ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος θα εξακολουθήσετε να κάνετε τις προηγούμενες ασκήσεις. Στο πρόγραμμά σας όμως θα προστεθούν και ασκήσεις για λύγισμα και τέντωμα του γόνατος.
Μία πιθανή άσκηση είναι να σηκώνετε τον άκρο πόδα (τα δάκτυλα και το κουντεπιέ) κάθετα προς το ταβάνι και να ωθείτε τα γόνατά σας προς το στρώμα. Μείνετε σε αυτή τη θέση για 5 δευτερόλεπτα και ύστερα χαλαρώστε για 5 δευτερόλεπτα. Να κάνετε 10 επαναλήψεις.
Την 2η μετεγχειρητική ημέρα θα πρέπει επίσης να περπατήσετε λίγο περισσότερο, είτε με το «πι» είτε με πατερίτσες.
Ημέρες 3-5: Αναλόγως με το αν έχετε κάνει κλασική ολική ή ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος θα βρίσκεστε ακόμα στο νοσοκομείο ή θα έχετε πάρει εξιτήριο. Σε κάθε περίπτωση θα εξακολουθήσετε να κάνετε τις προαναφερθείσες ασκήσεις. Επιπλέον, θα πρέπει υποβασταζόμενοι να μπορείτε να ανεβείτε μερικά σκαλοπάτια.
https://orthoinfo.aaos.org/en/recovery/total-knee-replacement-exercise-guide/
https://www.webmd.com/osteoarthritis/knee-replacement-18/knee-surgery-physical-therapy
https://www.guysandstthomas.nhs.uk/resources/patient-information/therapies/physiotherapy/physiotherapy-advice-following-total-knee-replacement-surgery.pdf
Τσούκας Φώτης
Ορθοπεδικός Χειρουργός
Διευθυντής Ορθοπεδικής Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικών Τεχνικών (MIS)
Αρθροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής
Τηλ.: 6944 462727
E-mail: tsoukasf@yahoo.gr
www.robo-orthopedics.gr
