Ως θρομβοπενία ορίζεται αριθμός αιμοπεταλίων < 150.000 / mm3.
Η συχνότητα εμφάνισης θρομβοπενίας στο τέλος της εγκυμοσύνης υπολογίζεται σε 6.6% – 11.6% των εγκύων και αποτελεί τη δεύτερη σε συχνότητα αιματολογική επιπλοκή στην εγκυμοσύνη μετά την αναιμία.
Εντούτοις, ως θρομβοπενία στην εγκυμοσύνη ορίζεται αριθμός αιμοπεταλίων < 100.000 / mm3, που εμφανίζεται σε ποσοστό μόλις 1% των εγκύων.
Το συχνότερο αίτιο, σε ποσοστό 70-80% όλων των περιπτώσεων θρομβοπενίας στην εγκυμοσύνη, είναι η θρομβοπενία της κύησης (gestational thrombocytopenia). Εμφανίζεται στο 2ο ή 3ο τρίμηνο και οφείλεται πιθανώς σε αιμοαραίωση λόγω της αύξησης του όγκου του πλάσματος. Εφόσον τα αιμοπετάλια διατηρούνται > 80.000 / mm3 δεν απαιτείται περαιτέρω διερευνητικός εργαστηριακός έλεγχος. Η θρομβοπενία αυτή δεν επιφέρει κίνδυνο για την υγεία της μητέρας ή του εμβρύου και συνήθως αποδράμει 1-2 μήνες μετά τον τοκετό.
Η αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα (ITP) αντιπροσωπεύει το 3% των περιπτώσεων θρομβοπενίας στην εγκυμοσύνη. Δεν υπάρχουν ειδικές διαγνωστικές εξετάσεις για το διαχωρισμό της θρομβοπενίας της κύησης από την ITP, αλλά αποτελούν διαγνώσεις εξ’ αποκλεισμού. Σε γενικές γραμμές αριθμός αιμοπεταλίων < 100.000 / mm3 νωρίς στην εγκυμοσύνη, και επακόλουθη μείωση με την πάροδο του χρόνου, υποδεικνύει ως πιθανότερη διάγνωση την ITP.
Ο διερευνητικός εργαστηριακός έλεγχος σε περίπτωση θρομβοπενίας περιλαμβάνει:
– Εξέταση επιχρίσματος περιφερικού αίματος στο μικροσκόπιο για διαχωρισμό της αληθούς από την ψευδή θρομβοπενία και για εξέταση και των άλλων έμμορφων στοιχείων του αίματος
– Εργαστηριακό έλεγχο πήξης (PT, aPTT, D-dimers, ινωδογόνο)
– Ηπατικές εξετάσεις (SGOT, SGPT, ALP, ολικά λευκώματα και αλβουμίνη)
– Αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα και αντιπηκτικό λύκου
– HIV, HCV, HBV
– Helicobacter pylori
– Αντι-πυρηνικά αντισώματα για αυτοάνοσα νοσήματα
– Εξετάσεις θυρεοειδικής λειτουργίας
Έλεγχος του αριθμού των αιμοπεταλίων με γενική αίματος σε περίπτωση θρομβοπενίας πρέπει να διενεργείται κάθε 2-4 εβδομάδες. Εφόσον τα αιμοπετάλια μειωθούν < 80.000/ mm3 μετά την 34η εβδομάδα, επιβάλλεται έλεγχος αυτών σε εβδομαδιαία βάση.
Ο χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων, ανεξαρτήτως αιτίας, εμποδίζει τη χορήγηση επισκληριδίου αναισθησίας κατά τον τοκετό. Οι περισσότεροι αναισθησιολόγοι δεν χορηγούν επισκληρίδιο αναισθησία σε αριθμούς αιμοπεταλίων < 80.000 / mm3.
Για το λόγο αυτό συνίσταται σε εγκύους με αριθμό αιμοπεταλίων 50-80.000 / mm3 να χορηγείται πρεδνιζόνη 10 – 20mg ημερησίως 10 ημέρες πριν από την πιθανή ημερομηνία τοκετού. Κάποιοι ειδικοί συνιστούν τη χορήγηση υψηλότερων δόσεων πρεδνιζόνης και σταδιακή μείωση ή ακόμη και τη χορήγηση ενδοφλεβίως γ-σφαιρινών σε δόση 1g/kg σε μία ή δύο διαιρεμένες δόσεις.
Αναφορικά με την ITP, χορηγείται θεραπεία στο 1ο και 2ο τρίμηνο μόνο όταν η έγκυος εμφανίζει αιμορραγία, έχει αιμοπετάλια < 30.000 /mm3 ή αν επίκειται κάποια επέμβαση π.χ. αμνιοπαρακέντηση.
Άλλο αίτιο θρομβοπενίας στην κύηση είναι η προ-εκλαμψία (15-20% των περιπτώσεων θρομβοπενίας στην κύηση). Εμφανίζεται στο τέλος του 2ου τριμήνου ή στο 3ο τρίμηνο και συνίσταται σε αρτηριακή υπέρταση και ανεύρεση αυξημένου λευκώματος στα ούρα. Στα πλαίσια της προ-εκλαμψίας είναι δυνατόν να εμφανιστεί και θρομβοπενία (< 50.000 αιμοπετάλια στο 5% των εγκύων με προ-εκλαμψία). Επίσης μπορεί να συνοδεύεται από αιμόλυση και αύξηση των ηπατικών ενζύμων (HELLP syndrome). Οι παραπάνω καταστάσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες τόσο για την έγκυο όσο και για το έμβρυο και η θεραπεία συνίσταται σε πρόκληση τοκετού.
Πετροπούλου Άννα
Γράμμου 39, Βριλήσσια
Τηλ.: 210 8042645
Κιν.: 6946 061668
Email: contact@hematologist.gr
www.hematologist.gr
